Procedura postępowania z dzieckiem sprawiającym trudności wychowawcze i przejawiającym agresję

Procedura postępowania z dzieckiem sprawiającym trudności wychowawcze
i przejawiającym agresję

w Przedszkolu Integracyjnym Nr 1 w Łukowie.

Podstawa prawna:

1. Ustawa o systemie oświaty (Dz. U. z 2019r., poz. 1327)

2. Prawo oświatowe z dnia14 grudnia 2016 r. (Dz. U. 2020 r., poz. 910 i 1378)

3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.)

4. Standardy ochrony małoletnich obowiązujące w Przedszkolu Integracyjnym Nr 1 w Łukowie

5. Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. 2023 poz. 535)

6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów
   z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształ cenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. 2017 r., poz. 356)

7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. 2018 poz. 1679)

8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2018 poz. 1679, z późn. zm.)

9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 grudnia 2002 r.
   w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
   i placówkach (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 1166)

Cele procedury:

1. Usprawnianie i zwiększanie skuteczności oddziaływań wychowawczych przedszkola w sytuacjach trudnych;

2. Ustalenie zasad reagowania na zachowania niepożądane;

3. Uświadomienie rodzicom dziecka ich roli w procesie wychowawczym i wypracowanie metod współpracy pomiędzy przedszkolem, a rodzicami w pokonywaniu trudności wychowawczych;

4. Wskazanie działań korekcyjno - kompensacyjnych, terapeutycznych i profilaktycznych w stosunku do zachowań dzieci sprawiających trudności wychowawcze;

5. Zapobieganie powtarzania się zachowań niepożądanych;

6. Ułatwianie dzieciom nawiązywania kontaktów społecznych;

7. Eliminowanie u dzieci negatywnego obrazu samego siebie, stworzenie poczucia pewności siebie, zapewnienie równowagi emocjonalnej.

    

Zakres działań:

1. Postępowanie w sytuacji wystąpienia zachowania trudnego:

1. Zarówno każdy nauczyciel, jak i inny pracownik przedszkola zobowiązany jest do przeciwstawiania się przejawom agresji ze strony wychowanków
   i natychmiastowej reakcji mającej na celu przerwanie zachowania trudnego;

2. Podejmując interwencję wobec dziecka przejawiającego trudne zachowanie należy dążyć do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim pozostałym wychowankom
   (np. wyprowadzając ich w bezpieczne miejsce pod opieką innego nauczyciela/specjalisty), a także sobie;

3. Dziecko przejawiające trudne zachowanie pozostaje pod opieką nauczyciela i specjalisty/ pracownika niepedagogicznego przedszkola;

4. Podjęcie przez nauczyciela / specjalistę lub innego niepedagogicznego pracownika przedszkola próby wyciszenia zachowania agresywnego poprzez rozmowę z dzieckiem, odwrócenie jego uwagi, modelowanie zachowania akceptowanego społecznie, np. możesz przytulić się mocno, podrzeć kartkę na drobne kawałki, wykrzyczeć, policzyć do 10, oddychać głęboko, boksować „poduszkę złości”, narysować swoją złość, użycie kołderki obciążeniowej, worka sensorycznego„duszka”, materaca, domku terapeutycznego;

5. Podejmując interwencję wobec trudnego zachowania dziecka, należy powstrzymać się od przejawiania w stosunku do niego agresji słownej (nie należy: obrażać dziecka, zawstydzać go, ani oceniać - ocenie podlega zachowanie, a nie osoba). Reakcja powinna być stanowcza i z szacunkiem do dziecka, a przekaz słowny prosty i jasny;

6. Osoba podejmująca interwencję nie będąca wychowawcą grupy, do której uczęszcza wychowanek informuje o zdarzeniu wychowawcę, psychologa przedszkolnego, pedagoga specjalnego. Wychowawca wspierany przez psychologa, pedagoga specjalnego, po wyciszeniu dziecka przeprowadza rozmowę z nim mającą na celu opisanie zachowania, odwołanie do kodeksu grupowego oraz ustalenie przyczyny zaistniałego trudnego zachowania (próba ustalenia co wyraża to zachowanie: osamotnienie, zmęczenie, odrzucenie, żal, zawstydzenie, trudności w komunikacji, nadmiar bodźców, bezradność oraz jaka potrzeba, kryje się za trudnym zachowaniem: p. niezależności, odpoczynku, akceptacji, bezpieczeństwa, bliskości, głodu, itp);

7. W przypadku gdy rozmowa nie skutkuje nauczyciel, poprzez innego nauczyciela, pracownika niepedagogicznego lub przy użyciu telefonu zawiadamia dyrektora o zaistniałej sytuacji;

8. W sytuacji koniecznej nauczyciel ma możliwość przytrzymania dziecka, jednak użycie siły fizycznej jako środka przymusu jest ostatecznością w przypadku konieczności:

   - powstrzymania dziecka przed uderzeniem innej osoby,

   - rozdzielenia bijących się dzieci,

   - powstrzymania dziecka przed autoagresją

   - agresją wobec osoby dorosłej (kopanie, gryzienie, szczypanie, itp.)

   - pozbawienia dziecka niebezpiecznego przedmiotu, jeśli odmawia ono jego dobrowolnego oddania;

9. W sytuacji bardzo agresywnego zachowania dziecka (grożenie, napaść fizyczna, pobudzenie fizyczne, niemożność uspokojenia przez pracownika) dyrektor, wychowawca, inny nauczyciel nie będący w bezpośrednim kontakcie z dzieckiem wzywa rodziców lub opiekuna upoważnionego do odbioru dziecka, a w przypadku niestawienia się wyżej wymienionych osób policję (specjalistę do spraw nieletnich);

10. W sytuacji zagrożenia życia, w porozumieniu z rodzicem, dyrektor
    lub wychowawca wzywa pogotowie ratunkowe;

11. Fakt agresywnego zachowania dziecka powinien być odnotowany w formie notatki służbowej (załącznik 1) opracowanej na podstawie indywidualnych obserwacji zapisanych w tabeli zachowań dziecka (załącznik2), a także zgłoszony bezpośrednio rodzicowi odbierającemu w danym dniu dziecko z przedszkola oraz potwierdzony podpisem rodziców.

2. Rozpoznanie przyczyn i źródeł mających wpływ na zachowanie dziecka. Wspomaganie rozwoju dziecka:

1. Wychowawca grupy w ramach działań profilaktycznych omawia z rodzicami wszystkich dzieci wzajemne relacje między przedszkolem, a środowiskiem rodzinnym dziecka, obowiązki w zakresie współdziałania w procesie wychowawczym oraz zakres odpowiedzialności za zachowanie dziecka;

2. Wychowawca przekazuje informację rodzicowi o obowiązku poznania
   „Procedury postępowania z dzieckiem sprawiającym trudności wychowawcze i przejawiającym agresję w Przedszkolu Integracyjnym Nr 1 w Łukowie” oraz jej przestrzeganie potwierdza podpisem;

3. Wychowawca informuje rodzica o konieczności wygaszenia trudnych zachowań dziecka zanim wejdzie do grupy;

4. W przypadku powtarzających się przejawów agresji i innych zachowań powodujących trudności wychowawcze rodzice są zobowiązani do uczestnictwa w spotkaniu zespołu interwencyjnego (załącznik nr 3,4 – informacja o spotkaniu) w celu przeprowadzenia rozmowy, podczas której:

• zostanie opracowany wspólny kontrakt, w którym zapisane będą najważniejsze działania (2,3 cele) podjęte w celu niwelowania trudnych zachowań dziecka i podpisanie go przez rodziców;

• nastąpi omówienie problemu; np. stosując analizę ABC (A – co poprzedza wybuch, B – wybuch/ kryzys, C – następstwa wybuchu/ kryzysu);

• zespół podejmie próbę ustalenia przyczyny trudnych zachowań;

• poinformuje rodziców o dotychczas podjętych działaniach ukierunkowanych na korekcję niepożądanych zachowań dziecka oraz o zaplanowanych działaniach wychowawczych;

• zobowiązuje rodziców do współpracy w realizacji przedstawionych czynności;

• wskazuje zadania do podjęcia realizacji przedstawionych czynności
  i wskazuje zadania możliwe do podjęcia w środowisku rodzinnym dziecka;

e) Kadra Pedagogiczna udziela wsparcia rodzicom poprzez:

• doradztwo w zakresie dobrych praktyk wychowawczych,

• wskazanie odpowiedniej literatury,

• proponowanie zabaw i ćwiczeń do pracy w domu,

• zaproponowanie udziału rodziców w grupie wsparcia na terenie przedszkola,

• informację o instytucjach wspomagających rodzinę.

  Działania te nauczyciel dokumentuje notatką służbową;

f) W przypadku nieskuteczności działań podejmowanych przez wychowawcę
i psychologa nauczyciel przedstawia na Radzie Pedagogicznej trudności wychowawcze dotyczące wychowanka/ ów;

g) W przypadku wystąpienia powtarzających się ataków agresji ze strony dziecka, wychowawca podejmuje współpracę z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną
i w porozumieniu z rodzicami kieruje dziecko na diagnozę psychologiczno- pedagogiczną, ewentualnie wizytę u lekarzy neurologa, psychiatry;

h) W razie niemożności przezwyciężenia trudności wychowawczych, wynikających z braku współpracy, braku efektu tej współpracy lub z innych zaniedbań obowiązków rodzicielskich, Rada Pedagogiczna kieruje wniosek do Sądu Rodzinnego;

i) W przypadku nieskuteczności podejmowanych przez przedszkole działań
i niemożliwości przezwyciężenia w dłuższym okresie trudności wychowawczych, w szczególności jeśli zachowanie dziecka powoduje stałe zagrożenie dla innych wychowanków, Rada Pedagogiczna rozważa możliwość skreślenia dziecka z listy wychowanków przedszkola.

k) Konieczne jest współdziałanie nauczycieli, specjalistów, dyrektora
i rodziców i udzielanie sobie nawzajem wsparcia.

3 . Strategia postępowania:

1. Zatrzymaj zachowanie trudne. Stanowczo powiedź: „Stop! To jest niebezpieczne!”/ „Stop! To boli!”, itp.

2. Możesz nazwać emocje dziecka, lub jego zachowanie, jego potrzebę: „Widzę,
   że jesteś zdenerwowany”, „Rozumiem, że chcesz się bawić”, itp.

3. Przekieruj trudne zachowanie na pozytywny sposób wyrażania emocji,
   czy komunikowania potrzeby, np. możesz mnie przytulić, możesz powiedzieć „ładne” słowo.

4. Czasami dziecko potrzebuje wyizolowania, docisku stymulującego czucie głębokie, możesz je owinąć w koc obciążeniowy, zastosować docisk stymulujący propriocepcję.

5. Daj dziecku możliwość na zaspokojenie potrzeby stymulacji sensorycznej (np. słuchanie muzyki, zabawa ulubiona zabawką, aktywność ruchową itp.) na ustalonych społecznie zasadach.